Czy w dobie ogólnej dostępności sieci energetycznej warto decydować się na korzystanie z alternatywnych metod ogrzewania? Jakie są koszty zainstalowania w domu jednorodzinnym systemu z pompą ciepła? Wreszcie, jakie konsekwencje dla środowiska naturalnego mogą mieć nasze wybory? O tym, oraz o innych aspektach związanych z pompami ciepła piszemy w niniejszym artykule.
Zalety pomp ciepła ? Nie tylko niezależność
Pompa ciepła dzięki swojej złożonej konstrukcji umożliwia zwielokrotnienie dostarczanej energii w postaci oddawanego ciepła. Wspomniana niezależność sprowadza się przede wszystkim do tego, że użytkownik ma pełną kontrolę nad tym, ile energii będzie zużywane oraz kiedy. Na ogół pompy ciepła wykorzystuje się głównie do ogrzewania wody, jednak stanowią one również doskonałe dodatkowe zasilanie systemu grzewczego.
Dodatkowo pompy ciepła sprawdzają się również latem - w roli chłodzącej (bądź wspierającej klimatyzację). To, na co szczególnie warto zwrócić uwagę to proekologiczność oraz intuicyjność obsługi (a właściwie - braku obsługi - temperatura po prostu jest utrzymywana na zaprogramowanym poziomie). Pompy ciepła nie emitują żadnych szkodliwych
gazów do atmosfery - a co za tym idzie - ryzyko związane z ewentualnym wybuchem gazu z powodu nieszczelnej instalacji również zostaje zażegnane.
Gdzie i za ile?
Najczęściej wybieranym rodzajem w naszej strefie klimatycznej pozostają gruntowe pompy ciepła. Ich ceny co prawda systematycznie wzrastają, ale trzeba zauważyć, iż wiąże się z tym, że
wykorzystywane technologie również ulegają modernizacji, stosowane są ulepszone sterowniki, automatyka - tak by zapewnić niezawodność funkcjonowania. Ceny gruntowych pomp ciepła zależą
zarówno od producenta, ja i od mocy urządzenia. Moc pompy standardowo wynosi poniżej 10 kW i jest ona wystarczająca dla ogrzewania wody w domu jednorodzinnym oraz dla zapewnienia ogrzewania hybrydowego (pompa ciepła z reguły nie jest jego jedynym źródłem). Średni koszt zamknąć można w nieco poniżej 5000 zł, choć za niektóre modele trzeba zapłacić nawet 2 - 3 razy tyle.
Zdarza się, że montaż instalacji nie jest możliwy - bądź też wiadomo już na początku, że nie przyniesie oczekiwanych efektów. Jest to związane z technicznym stanem budynku mieszkalnego.
Warunkiem prawidłowej i efektywnej pracy instalacji jest to, by dom był odpowiednio izolowany.
Gruntowe pompy ciepła charakteryzuje wyjątkowa stabilność. W pompach tych ciepło odbierane jest przy pomocy specjalnych wymienników na poziomie poniżej 1,5 m. To, czy w danym przypadku instalowana będzie pompa z systemem poziomym czy też pionowym zależy przede wszystkim od dostępnej przestrzeni. Generalnie uznaje się, że system pionowy może zagwarantować większą wydajność, aczkolwiek zwiększony jest również wydatek. Kolejnym istotnym dla przyszłych użytkowników czynnikiem pozostaje to, na ile lat przewidziano gwarancję.
Aby mieć pewność, że urządzenie przez nas wybierane będzie dobrej jakości dobrze jest zweryfikować, czy posiada ono certyfikat EHPA (Europejskiego Stowarzyszenia Pomp Ciepła).
Gazowe kotłownie
Gospodarstwa domowe, które szczególnie cenią sobie niezależność mogą współcześnie zdecydować się na zbudowanie własnej kotłowni gazowej. W domu jednorodzinnym możliwe jest wykonanie takiej instalacji - rzecz jasna pod warunkiem, że zadbamy o odpowiednie zezwolenia (wydaje je na mocy aktualnych norm oraz przepisów Państwowa Straż Pożarna).
Własna kotłownia - czyli budowanie od podstaw
Kotłowa gazownia w domu jednorodzinnym musi spełniać określone wymagania - ze względów bezpieczeństwa. Na ogół kotłownia umiejscowiona jest w sferze parterowej bądź w piwnicy. Kotły na gaz płynny nie powinny znajdować się poniżej poziomu gruntu. Projekt pomieszczenia musi zatem odpowiadać rodzajowi kotła. Dlatego tak istotnym etapem całego przedsięwzięcia jest planowanie oraz zatrudnienie kompetentnych specjalistów. Wiele zależy też od mocy kotła gazowego - w większości przypadków budowa kotłowni jest konieczna dopiero wtedy, gdy moc kotła przekracza 30 kW i dochodzi nawet do 60 kW. Takie wartości odpowiadają zapotrzebowaniu charakterystycznemu dla domów wielorodzinnych bądź też budynków użyteczności publicznej (np. placówek edukacyjnych).
Wygospodarowanie pomieszczenie dla kotłów gazowych musi charakteryzować się określonym metrażem oraz wysokością. Przede wszystkim konieczne jest zainstalowanie kanału wentylacyjnego. W domu musi znajdować się także przewód kominowy. Istotny jest także typ podłoża - w kotłowni na gaz płynny otwór wywiewny służy do swobodnego wypływania wylanej wody - stąd też wskazane jest, by powierzchnia w tym miejscu miała spadzistą konstrukcję. Bardzo ważnym parametrem pozostaje ognioodporność ścian wewnętrznych oraz stropów. Oprócz kotłowni konieczne jest także (w przypadku kotła olejowego) zapewnienie miejsca na składowanie pojemników z zapasem paliwa. Muszą być one właściwie zabezpieczone, umiejscowione w najniższej kondygnacji.
Kotłownia gazowa powinna być odpowiednio wykończona - tak, by materiały gwarantowały niepalność, ale też były łatwe do oczyszczenia z kurzu i innych zanieczyszczeń. Bezpośrednio nad kotłownią pomieszczenia warto zabezpieczyć - np. przy użyciu specjalnych progów oraz uszczelniając podłogę (dla ochrony przed wilgocią). Zabezpieczenie kotłowni wiąże się oczywiście z montażem odpowiednich drzwi - przede wszystkim o wysokiej ognioodporności (otwierające się na zewnątrz).
Gaz płynny - gdzie sprawdzi się najlepiej?
Gaz ziemny nie jest doprowadzany wszędzie - wciąż jeszcze istnieją takie miejsca, w których budowanie domów nie jest poprzedzone zagwarantowaniem tym gospodarstwom dostępu do podstawowych usług. Wówczas dobrym wyborem może być montaż kotłowni na gaz płynny. Zbiorniki na zapas takiego gazu mogą być umieszczane pod ziemią, ale też mieć postać naziemną. Oczywiście muszą być one utrzymane w odpowiedniej odległości od domu.
O czym jeszcze warto pamiętać?
Mimo, iż zalety wentylacji mechanicznej są niepodważalne, to w specyficznym pomieszczeniu, jakim jest kotłownia, sprawdza się wentylacja grawitacyjna. Mało tego, stosowanie wentylacji mechanicznej wyciągowej jest zabronione - ponownie ze względów bezpieczeństwa. Dodatkowo przewody wentylacyjne nie mogą obsługiwać innych pomieszczeń w domu.
W toku użytkowania możliwa jest zmiana z kotła gazowego na kondensacyjny, bądź też zmiana rodzaju paliwa - np. z gazowego na biomasę (pellet bądź inny typ).